Τα διάφορα μέρη του σώματός μας λαμβάνουν αισθητηριακές πληροφορίες από το περιβάλλον μας (όπως το δέρμα, τα μάτια και τα αυτιά μας). Στέλνουν αυτές τις πληροφορίες μέχρι τον εγκέφαλό μας, ο οποίος ερμηνεύει τις πληροφορίες που λαμβάνει, συγκρίνει με άλλες πληροφορίες που έρχονται καθώς επίσης και με πληροφορίες που αποθηκεύονται στη μνήμη μας και έπειτα, χρησιμοποιεί όλες αυτές τις πληροφορίες για να μας βοηθήσει να αποκριθούμε στο περιβάλλον μας. Επομένως η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι σημαντική σε όλα τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε στην καθημερινότητα μας (όπως να ντυθούμε ,να συναναστραφούμε με άλλους ανθρώπους, να εκπαιδευτούμε και να εργαστούμε).
Σύμφωνα λοιπόν, με τον ορισμό της Α.J. Ayres, OT, PhD τη δεκαετία του 1970, Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι η φυσιολογική και αυτονόητη νευρολογική διαδικασία, η βασική και κορυφαία ανθρώπινη λειτουργία της οργάνωσης του αισθητηριακού ερεθίσματος ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί. Μέσω της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης τα μέρη του νευρικού συστήματος καταφέρνουν να εργάζονται μαζί. Οι αισθήσεις εργάζονται μαζί ώστε να καταγράψουν, να συγκρίνουν και να οργανώσουν τα αισθητηριακά εισερχόμενα και να δώσουν λογική αντίδραση
Για τους περισσότερους από μας η εξέλιξη της αισθητηριακής ολοκλήρωσης εμφανίζεται όταν είμαστε μικροί ως τμήμα της τυπικής ανάπτυξής μας και σε πράγματα που κάνουμε όπως το ρολλάρισμα, το έρπησμα , το περπάτημα και το παιχνίδι· για άλλους η αισθητηριακή ολοκλήρωση αναπτύσσεται λιγότερο καλά και παρουσιάζονται οι διαταραχές αισθητηριακής ρύθμισης. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά που παρουσιάζουν διαταραχές αισθητηριακής ρύθμισης είναι εκείνα τα παιδιά τα οποία είτε εμφανίζουν μεγάλη ευαισθησία σε κάποιο εξωτερικό ερέθισμα είτε μικρή ευαισθησία ή δεν το επεξεργάζονται καθόλου σε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω αισθητηριακά συστήματα.
Αιθουσαίο σύστημα:
Στο εσωτερικό του αυτιού μας έχουμε μικρά κανάλια γεμάτα με υγρό, το υγρό σε αυτά τα κανάλια κινείται κάθε φορά που κινούμε το κεφάλι μας. Οι δέκτες σε αυτά τα κανάλια παίρνουν την κατεύθυνση της μετακίνησης και στέλνουν αυτές τις πληροφορίες προς τον εγκέφαλό μας. Έτσι μας βοηθά να κινούμαστε στον χώρο παρέχοντας μας πληροφορίες σχετικές με τη μετακίνηση και την θέση του κεφαλιού. Βάσει αυτού ξέρουμε εάν κινούμαστε προς τα εμπρός, προς τα πίσω ή στο πλάι, αν γέρνουμε το κεφάλι μας, αν γυρίζουμε γύρω –γύρω ή κινούμαστε πάνω-κάτω. Επίσης, ο εγκέφαλός μας χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να προγραμματίσει τις κινήσεις μας και να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε την ισορροπία μας.
Απτικό σύστημα:
Το απτικό σύστημα περιλαμβάνει τα νεύρα κάτω από την επιφάνεια του δέρματος που στέλνουν τις πληροφορίες στον εγκέφαλο. Αυτές οι πληροφορίες περιλαμβάνουν το απαλό άγγιγμα, τον πόνο, τη θερμοκρασία, και την πίεση. Αυτοί οι παράγοντες διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο στην αντίληψη του περιβάλλοντος καθώς επίσης και των προστατευτικών αντιδράσεων για την επιβίωση.
Ιδιοδεκτικό σύστημα:
Οι μύες και οι ενώσεις μας έχουν μικροσκοπικούς αισθητήριους δέκτες που μεταφέρουν σ τον εγκέφαλό μας που βρίσκονται τα μέλη του σώματος μας . Όταν βάζετε ένα κουτάλι στο στόμα σας, δεν πρέπει να ψηλαφίσετε το κουτάλι για να δείτε που είναι ή να ακουμπήσετε το στόμα σας για να ξέρετε πού να τοποθετηθεί το κουτάλι ξέρετε που βρίσκεται το χέρι σας σε σχέση με το στόμα σας. Είναι κατά ένα μεγάλο μέρος οι ιδιοδεκτικοί δέκτες που σας δίνουν αυτές τις πληροφορίες.
Ο εγκέφαλός σας χρησιμοποιεί έπειτα αυτές τις πληροφορίες για να προγραμματίσει τις κινήσεις έτσι ώστε να μπορείτε να συντονίσετε το σώμα σας. Άρα το ιδιοδεκτικό σύστημα μας δίνει την αίσθηση του πού βρίσκεται το σώμα μας στον χώρο και τα όρια του σώματός μας, την δύναμη και το εύρος της κίνησης. Είναι αυτή η αίσθηση που μας δίνει τη δυνατότητά να ξέρουμε που είναι τα μέλη του σώματός μας στον χώρο και πώς κινούνται (συνειδητότητα του σώματος).